Poród przedwczesny – czynniki ryzyka

6/04/2021


  • Poród

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia co roku w wyniku przedwczesnego porodu na świat przychodzi około 15 mln dzieci. Stanowi to od 5 do 18% wszystkich porodów na świecie1. Poród przedwczesny, mimo postępu w dziedzinie ginekologii i położnictwa, nadal jest wyzwaniem dla specjalistów, ponieważ nie istnieją skuteczne metody jego rozpoznania2. Jakie czynniki wpływają na występowanie porodów przedwczesnych? Czy i kiedy bezpieczny jest taki poród?

Co to jest poród przedwczesny?

Oczekiwanie na narodziny dziecka to czas niezwykły dla każdej kobiety. Istnieje jednak ewentualność pewnych powikłań, które mogą stanowić zagrożenie dla życia matki i dziecka. Jednym z nich jest przedwczesny poród – to jedna z najczęstszych form powikłań występujących w przebiegu ciąży3. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, za poród przedwczesny uznaje się zakończenie ciąży w okresie od 22. do 37. jej tygodnia. Dzieci urodzone w tak szerokim przedziale czasowym mają różne szanse przeżycia – im krócej dziecko znajdowało się w łonie matki, tym bardziej szanse te maleją4.

W zależności od stopnia zaawansowania można wyróżnić trzy fazy porodu przedwczesnego4:

  • zagrażający poród przedwczesny – początkowa faza porodu przedwczesnego, którą można zatrzymać; charakteryzuje się ona wieloma objawami;
  • poród przedwczesny w toku – zaawansowana faza porodu przedwczesnego, jest trudna do zatrzymania;
  • poród przedwczesny dokonany – zakończenie ciąży.

Co może wywołać przedwczesny poród?

Każde zagrożenie dla matki i dziecka jest ogromnym stresem. Warto więc poznać najczęstsze przyczyny przedwczesnego porodu . Na przedwczesne zakończenie ciąży wpływ ma bardzo wiele czynników, ale badania dowiodły, że istnieją cztery główne mechanizmy, które mogą doprowadzić do zakończenia ciąży przed terminem4. Są to:

  • stres
  • zakażenie i stan zapalny,
  • krwawienie wewnątrzmaciczne,
  • nadmierne rozciągnięcie macicy.

Jak wskazują niektóre badania, czynnikiem podwyższającym ryzyko porodów przedwczesnych może być również zbyt młody wiek matki, rasa, a także używki stosowane w ciąży5.

Inne przyczyny przedwczesnego porodu

Do innych czynników ryzyka porodu przedwczesnego zaliczyć można: samoistną przedwczesną czynność porodową, przedwczesne pęknięcie błon płodowych, ciążę bliźniaczą, wadę wrodzoną macicy, niewydolność ciśnieniowo-szyjkową, nadciśnienie w ciąży, łożysko przodujące i narządowe choroby matki4Zagrożenie przedwczesnym porodem wynikać może również z przebytych wcześniej poronień i porodów przedwczesnych, a także z odstępów między kolejnymi ciążami krótszych niż 6 miesięcy, zapłodnienia pozaustrojowego, palenia papierosów lub picia alkoholu w czasie ciąży, cukrzycy, stresującej pracy, urazów, niedowagi lub nadwagi, wieku ojca powyżej 45. roku życia i nieprawidłowego odżywiania się2. Ważne jest więc, by dostarczać matce i dziecku odpowiednich składników odżywczych. W przypadku braków lub trudności dostarczenia ich w diecie można  posiłkować się specjalnymi suplementami diety dla kobiet w ciąży, na przykład produktem MamaDHA Premium +, który zawiera najważniejsze witaminy i mikroelementy.

Poród przedwczesny – jak rozpoznać?

Istnieje kilka metod przewidywania przedwczesnych porodów i zapobiegania im. Najważniejsza jest ocena ryzyka porodu przedwczesnego, badanie szyjki macicy, ocena czynności skurczowych macicy, badanie macicy, łożyska i błon płodowych oraz identyfikacja markerów biochemicznych4. Diagnoza porodu przedwczesnego dokonywana jest w warunkach szpitalnych i opiera się na analizie regularności skurczów macicy. Niestety wczesne wykrycie porodu przedwczesnego nie jest proste, ponieważ objawy występują w postaci nieznacznie nasilonej i mogą być właściwe również dla ciąży o prawidłowym przebiegu2.

 Opracowano na podstawie:

  1. K. Milanowska-Koloch, Niewydolność cieśniowo-szyjkowa: diagnostyka i leczenie, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2014, 4 , s. 374–380.
  2. A. Bacz, Poród przedwczesny, http://ciaza.mp.pl/porod/75436,porod-przedwczesny (dostęp: 10.03.2021).
  3. K. Czajkowski, Diagnostyka porodu przedwczesnego, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia” 2009, 2(3) , s.165–168.
  4. R. Czajka, Standardy postępowania w przedwczesnym zakończeniu ciąży, „Nowa Medycyna” 2004, 1 .
  5. I. Gałązka, K. Mynarska, M. Majchrzak, Diagnostyka i terapia porodu przedwczesnego, „Zdrowie i Dobrostan” 2015, 1 , s. 91–101.

 

Powrót do listy artykułów