Objawy porodu – jak rozpoznać, że zbliża się poród?

Organizm ciężarnej zazwyczaj sygnalizuje, że rozwiązanie ciąży zbliża się wielkimi krokami. Przyszła mama już kilka tygodni przed porodem może odczuwać skurcze przepowiadające czy zauważać odchodzenie czopu śluzowego bądź obniżenie się brzucha. Jednak warto pamiętać, że nie zawsze tak jest. U części kobiet objawami porodu są dopiero regularne skurcze porodowe czy odejście wód płodowych.

 

Poród fizjologiczny – przebieg

Poród to szereg następujących po sobie procesów, których efektem jest oczywiście przyjście dziecka na świat. W jego trakcie musi dojść również do wydalenia popłodu, czyli łożyska razem z pępowiną i błonami płodowymi. Porodem fizjologicznym (naturalnym) nazywa się poród dokonujący się kanałem rodnym kobiety, samoistnie lub przy niewielkim udziale położnika. Rozpoczyna się on w chwili wystąpienia regularnych skurczów macicy (czyli pojawiających przynajmniej co 10 minut), powodujących skracanie się i rozwieranie szyjki macicy.

 

Na przebieg porodu fizjologicznego wpływa wiele czynników, są to m.in. budowa anatomiczna i kondycja matki, to, czy rodzi ona po raz pierwszy, czy też jest wieloródką, a także położenie płodu. Można jednak wyróżnić cztery fazy prawidłowego porodu. Są to:

1. Etap I – okres rozwierania się szyjki macicy, czyli czas, w którym szyjka rozwiera się na około 10 cm.
2. Etap II – okres wydalania, czyli moment od całkowitego rozwarcia do urodzenia dziecka.
3. Etap III – okres łożyskowy – od urodzenia noworodka do wydalenia łożyska.
4. Etap IV – wczesny okres poporodowy, obejmujący pierwsze dwie godziny po urodzeniu dziecka. W tym czasie kobieta i noworodek powinni znajdować się pod ścisłym nadzorem medycznym.

 

Jeśli wkrótce zostaniesz mamą, nie zapomnij o zażywaniu witamin dla kobiet w ciąży. Warto wybrać preparat zwierający wszystkie zalecane przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników składniki (są to: kwas foliowy, DHA, witamina D3, jod), taki jak MamaDHA Premium+.

             

Objawy zbliżającego się porodu

Pierwsze oznaki zbliżającego się porodu mogą pojawić nawet kilka tygodni przed rozwiązaniem. Jednak nie dzieje się tak u każdej ciężarnej – część przyszłych mam będzie w stanie dostrzec takie sygnały dopiero na kilka dni, a nawet godzin przed rozpoczęciem akcji porodowej.

 

• Obniżenie dna macicy (obniżenie brzucha)

Zdecydowana większość mam będących w 8.–9. miesiącu ciąży zauważa delikatne opadnięcie brzucha oraz jego zaokrąglenie. W rzeczywistości jest to obniżenie dna macicy spowodowane ustawianiem się główki dziecka w kanale rodnym. Może ono być widoczne 3–4 tygodnie przed rozwiązaniem.

 

• Skurcze przepowiadające

Przeważnie występują około 38. tygodnia ciąży z częstością jednego skurczu na 10 minut. Osiągają wówczas amplitudę 50–60 mm Hg (dla porównania – w czasie parcia wynosi ona 120–140 mm Hg). Są wyraźnie odczuwane przez kobietę, wyczuwane palpacyjnie przez badającego oraz widoczne w trakcie badania KTG. Od skurczów porodowych odróżnia je to, że narastają powoli i mijają samoistnie.

 

• Odejście czopa śluzowego

Czop śluzowy (nazywany też korkiem śluzowym) to gęsta wydzielina znajdująca się w kanale szyjki macicy u kobiet ciężarnych, chroniąca jamę macicy przed przedostaniem się drobnoustrojów. Przeważnie zostaje wydalony kilka dni przed porodem. Najczęściej ma on galaretowatą konsystencję i jest podbarwiony krwiście (ma kolor różowy, brunatny bądź lekko brązowy).

 

• Dojrzewanie szyjki macicy

Zmian dotyczących szyjki macicy przyszła mama nie jest w stanie sama zauważyć, ale są one widoczne podczas badania ginekologicznego. Już na kilka tygodni przed porodem staje się ona miękka, rozpulchniona i rozwarta (w różnym stopniu).

 

• Dolegliwości ze strony układu pokarmowego

U części przyszłych mam bezpośrednio przed porodem pojawia się biegunka. Jest to spowodowane wzrostem poziomu prostaglandyn, które pobudzają skurcze mięśni gładkich (macicy, ale też przewodu pokarmowego).

 

Objawy na kilka godzin przed porodem

Zbliżającemu się porodowi mogą towarzyszyć objawy ogólne, m.in.: przemijające kołatanie serca, niepokój, uderzenia gorąca czy nerwobóle uciskowe (nerw kulszowy). Rozpoczęcie się porodu zwiastują też:

 

• Odejście wód płodowych

Odpłynięcie płynu owodniowego następuje na skutek przerwania ciągłości wszystkich warstw worka owodniowego. W przypadku ciąży donoszonej dochodzi do tego, ponieważ dziecko coraz silniej napiera na kanał rodny. Może stać się to gwałtownie, lecz wody mogą się również delikatnie sączyć. W każdym z tych przypadków w ciągu kilku godzin ciężarna powinna się udać do szpitala. Odpłynięcie płynu owodniowego może nastąpić przed wystąpieniem lub po wystąpieniu czynności skurczowej macicy.

 

• Regularne skurcze

Przypomnijmy, że o rozpoczęciu się porodu możemy mówić wtedy, gdy skurcze są regularne, pojawiają się nie rzadziej niż co 10 minut. Powodują one wówczas skracanie się i rozwieranie szyjki macicy, nie ustępują po podaniu leków uspokajających lub spazmolitycznych. Towarzyszy im ból podbrzusza – na początku przypomina on ból menstruacyjny, z czasem jego intensywność zwiększa się (skurcze są coraz częstsze i bardziej bolesne). Rodząca może także odczuwać bóle krzyżowe, czyli dolegliwości zlokalizowane w dolnym odcinku kręgosłupa.

 

Warto zaznaczyć, że przebieg porodu jest mocno indywidualną kwestią i zależy od wielu czynników. Stan rodzącej powinien być więc monitorowany przez personel medyczny (lekarza i/lub położną) tak, aby można było szybko zareagować na ewentualne nieprawidłowości.

 

Bibliografia:

1. H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia. Repetytorium, PZWL, Warszawa 2010, s. 155–168.
2. Szafarowska, M. Biela, Kiedy nastąpi poród?, „Ginekologia po Dyplomie” 2017, nr 04.
3. Czajkowski i in., Rekomendacje zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące opieki okołoporodowej i prowadzenia porodu, „Ginekologia Polska” 2009, nr 80.