Suplementacja witaminy D przed ciążą, w jej trakcie oraz po niej

Każda przyszła mama zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest suplementacja niezbędnych składników odżywczych nie tylko w trakcie ciąży, lecz także przed zapłodnieniem. W skład preparatów przeznaczonych dla kobiet starających się o dziecko najczęściej wchodzą kwas foliowy, jod i żelazo. Relatywnie niewiele natomiast mówi się o korzyściach płynących z suplementacji witaminy D, której niedobory stwierdza się u większości osób, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat^1,2?

• Co warto wiedzieć na temat suplementacji witaminy D w ciąży?
• Gdzie szukać witaminy D?
• Na co wpływa witamina D?
• Jak suplementować witaminę D przed ciążą, w jej trakcie i po niej?
• Suplementacja witaminy D - dwie formy witaminy D

Co warto wiedzieć na temat suplementacji witaminy D w ciąży?

Witamina D jest dostarczania do naszego organizmu w niektórych produktach spożywczych. Głównie jest jednak syntetyzowana w skórze pod wpływem promieni słonecznych, a następnie metabolizowana w obrębie wątroby i nerek. Dlatego też możemy spotkać się z określeniem, że jest ona „witaminą słońca”. W okresie wiosenno-letnim aż 90% naszego zapotrzebowania na witaminę D pokrywa własna produkcja. Niestety, ze względu na położenie geograficzne Polski i zmniejszoną ekspozycję na światło słoneczne, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, u większości z nas stwierdza się braki witaminy D nawet przez cały rok! Należy więc je uzupełniać. Tylko jak to zrobić^2,3,4?

Gdzie szukać witaminy D?

Żeby dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość witaminy D w ciąży lub przed ciążą, nie wystarczy ekspozycja na słońce. Trzeba też zadbać o odpowiednią dietę, która będzie miała wpływ na stężenie tej witaminy w organizmie. Zatem – gdzie szukać witaminy D? Ze względu na to, że jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach, jej podstawowymi źródłami pokarmowymi są tran i mięso ryb takich jak łosoś, dorsz, tuńczyk czy makrela. Występuje również w żółtku jaj i wątrobie. Ponadto na półkach sklepowych możemy znaleźć coraz więcej produktów wzbogacanych witaminą D, takich jak np. margaryny^1,2,3.

Na co wpływa witamina D?

Witamina D wpływa – przede wszystkim – na utrzymanie zdrowych kości. Pomaga w prawidłowym wchłanianiu wapnia i fosforu oraz w utrzymaniu odpowiedniego poziomu wapnia we krwi.

Jak suplementować witaminę D przed ciążą, w jej trakcie i po niej?

W badaniach przeprowadzonych w grupie kobiet ciężarnych z USA, północnej Europy i Bliskiego Wschodu wykazano, że 26–90% z nich ma niedobory witaminy D. Zatem przyjmowanie jej zarówno w ciąży, jak i przed ciążą, to konieczność. Jak już wspomniano, ten brak można uzupełniać poprzez zastosowanie odpowiedniej diety, bogatej przede wszystkim w tłuszcze rybne i żółtka jaj.

Każda dorosła osoba, a więc również każda kobieta planująca ciążę, powinna przyjmować między 800 a 2000 IU witaminy D na dobę, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Dawkę tę można zwiększyć do nawet 4000 IU na dobę w przypadku osób otyłych, u których dochodzi do magazynowania witaminy w tkance tłuszczowej. Po zajściu w ciążę, a już na pewno od drugiego trymestru, dawka witaminy D, jaką należy przyjmować, wynosi 1500–2000 IU na dobę. Po porodzie należy wrócić do suplementacji witaminy D w dawce przeznaczonej dla każdego dorosłego, a noworodkom i niemowlętom, niezależnie od sposobu karmienia, zaleca się początkowo podawanie 400, a następnie 600 IU witaminy D na dobę^1,2,3.

Suplementacja witaminy D - dwie formy witaminy D

Na opakowaniach suplementów diety lub leków zapewne znajdziesz informację o tym, że zawierają one witaminę D3. Cóż to takiego jest? Otóż to tak naprawdę jedna z form witaminy D – tzw. cholekalcyferol. Wytwarzany jest on w skórze (pod wpływem światła słonecznego); znajduje się też w tłustych rybach morskich, a także żółtku jajek i wątrobie².

Drugą formą jest witamina D2 – tzw. ergokalcyferol, który występuje w niektórych roślinach i jest czasami dodawany do produktów spożywczych i suplementów diety². Dlatego przed zakupem zawsze warto sprawdzić na etykiecie, jaką formę witaminy D zawiera konkretny produkt.

 

Opracowano na podstawie:

1. Zimmer, P. Sieroszewski, P. Oszukowski i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2020, t. 5, nr 4, s. 170–181.
2. Wnęk, Witamina D – skutki jej niedoboru i nadmiaru oraz źródła pokarmowe, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62906,witamina-d, [dostęp:] 17.06.2022.
3. H. Bręborowicz (red.), Położnictwo i ginekologia, tom 1, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, s. 76–80
4. https://ciaza.mp.pl/przebiegciazy/61928,suplementacja-witaminy-d-u-kobiet-w-ciazy, [dostęp:] 17.10.2022
5. https://diabetologia.mp.pl/wytyczne/92799,wytyczne-suplementacji-witaminy-d-skrot-aktualnych-zalecen, [dostęp:] 17.10.2022
6. W. Hollis, C.L. Wagner, New insights into the vitamin D requirements during pregnancy, „Bone Research” 2017;5:17030