16. tydzień ciąży – zmiany, USG, brzuch

16. tydzień ciąży to czas, gdy płeć dziecka jest już zazwyczaj dokładnie widoczna na USG, choć zawsze jest ryzyko pomyłki. Dziecko może już słyszeć dźwięki i reagować na światło. Mimo że u kobiet w pierwszej ciąży wyczuwalne ruchy dziecka pojawią się około 20. tygodnia, niektóre kobiety odczuwają już teraz tak zwane motyle w brzuchu. W tym okresie należy pamiętać o prawidłowym odżywianiu oraz ewentualnym uzupełnianiu niedoborów witaminy D czy kwasów DHA.

Spis treści:

• 16. tydzień ciąży - rozwój płodu
• Ciężarna w 16. tygodniu ciąży
• Mamo, bądź aktywna!
• Pamiętaj o zdrowym odżywianiu!

16. tydzień ciąży - rozwój płodu

W 16. tygodniu ciąży dziecko ma długość około 11 centymetrów i waży około 80-100 gramów. To czas intensywnego rozwoju mózgu. Właśnie uformował się móżdżek. Czołowa i ciemieniowa część mózgu są już aktywne. Badacze twierdzą, że na tym etapie aktywna staje się tak zwana baza biologiczna inteligencji, pamięci, uczuć czy woli. Mózg strukturalizuje się poprzez powstawanie nowych połączeń synaptycznych między komórkami nerwowymi. W 16. tygodniu ciąży uformowane są także stawy w kończynach górnych i dolnych. Rozpoczyna się również proces dojrzewania narządu równowagi.

Przy odrobinie szczęścia można zauważyć na USG, jak dziecko się porusza, jak ćwiczy ruch chwytania. Na USG widoczna dobrze staje się też płeć dziecka. W 16. tygodniu ciąży powstają także linie papilarne. Kostnieją również chrząstki szkieletowe, co wzmacnia ruchy dziecka. Dziecko potrafi wyprostować główkę, co jest możliwe dzięki dobrze wykształconym mięśniom karku. Można usłyszeć także bicie serca dziecka dzięki detektorowi tętna płodu. U dziecka pojawiają się rzęsy oraz brwi. Obwód jego główki ma około 12 centymetrów, a stópka – około 2 centymetrów. Skóra dziecka nadal jest bardzo cienka i można przez nią zobaczyć naczynia krwionośne. Dziecko może już słyszeć dźwięki i reagować na światło. Staje się też jeszcze bardziej wrażliwe na dotyk. Jego serce bije z szybkością 120–160 uderzeń na minutę.

To właśnie koniec czwartego miesiąca. Przed Twoim maluszkiem kolejne zmiany rozwojowe. Na USG 3D można dostrzec strukturę zewnętrzną płodu.

Ciężarna w 16. tygodniu ciąży

Twój brzuch jest już zaokrąglony i postronni dostrzegają ciążę. Brzuch rośnie wraz z rozwojem Twojego dziecka. Możesz na tym etapie ciąży odczuwać nadmierne ruchy jelit, mieć problemy z koncentracją, a także zatkany nos albo krwawienie z dziąseł. Winne temu są hormony – estrogen oraz progesteron. Czas odczuwania ruchów dziecka jeszcze przed Tobą, ale możesz już odczuwać tak zwane motyle w brzuchu.

Mamo, bądź aktywna!

Pamiętaj o aktywności w ciąży. Nie jest ona zakazana, ale oczywiście ćwiczenia powinny być dostosowane do potrzeb kobiet ciężarnych. Co więcej, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zachęca do tego, by kobiety w okresie ciąży podejmowały aktywność fizyczną, o ile nie istnieją przeciwwskazania lekarskie zabraniające ćwiczeń. Powinna być to aktywność o umiarkowanej częstotliwości przez co najmniej 150 minut w tygodniu. Ćwiczenia, które może podejmować przyszła mama, to na przykład jazda na rowerze, chodzenie, bieganie, pływanie.

Eksperci WHO twierdzą, że istnieje korelacja pomiędzy aktywnością fizyczną a zmniejszonym przyrostem masy ciała w ciąży oraz po porodzie. Dobrze dobrane ćwiczenia nie zwiększają ryzyka wystąpienia nadciśnienia ciążowego, nie mają także wpływu na możliwość poronienia czy też powikłań związanych z porodem. Ciekawym odkryciem, do którego doszli specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia, jest także to, że aktywność fizyczna w trakcie ciąży może prawdopodobnie zmniejszać ryzyko wystąpienia depresji poporodowej. Oczywiście wszelkie wątpliwości należy skonsultować z lekarzem, który podpowie najlepsze rozwiązania i aktywności fizyczne na czas ciąży.

Pamiętaj o zdrowym odżywianiu!

Na każdym etapie ciąży, niezależnie od tego, który to miesiąc, kobieta powinna dbać o zdrową dietę oraz nawadnianie organizmu. Warto pamiętać także o uzupełnianiu niedoborów odpowiednich składników, w tym kwasów DHA, dostępnych na przykład w suplemencie diety MamaDHA Premium+.

Kwasy DHA  można pozyskać, jedząc ryby, które niestety są dość rzadkim elementem naszej diety. W razie potrzeby można je uzupełniać za pomocą suplementów diety. Jak wskazują normy opublikowane przez Instytut Żywności i Żywienia, zapotrzebowanie na kwasy DHA w ciąży jest wyższe o około 100–200 miligramów na dobę. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca suplementację 800 miligramów kwasów DHA. Kwasy DHA można przyjmować, sięgając po odpowiednie pokarmy, na przykład tłuste ryby, które zawierają ten składnik, jednakże nie wszystkie ryby są bezpieczne dla kobiety w ciąży ze względu na wysoki poziom skumulowanej w nich rtęci. Mało osób wie, że do takich bezpiecznych tłustych ryb należy śledź.

16. tydzień ciąży to wyjątkowy okres dla matki i dziecka. Warto cieszyć się tym czasem i dbać o swoje samopoczucie, co z pewnością przyniesie korzyści także dla rozwijającego się płodu.

Na podstawie:

• 16 tydzień ciąży, https://www.sosrodzice.pl/16-tydzien-ciazy/.
• Regina Wierzejska, Justyna Wielgosz, Znaczenie kwasu dokozaheksaenowego (DHA) w okresie ciąży i laktacji, https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/znaczenie-kwasu-dokozaheksaenowego-dha-w-okresie-ciazy-i-laktacji/.
• Jesteś w ciąży? Możesz ćwiczyć, https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jestes-w-ciazy-mozesz-cwiczyc (dostęp: 31.12.2020).
• Zofia Kończewska-Murdzek, Maria Murdzek-Wierzbicka, Rozwój dziecka w łonie matki, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio” 29, 2017, nr 1.