Czy w okresie karmienia piersią można przyjmować suplementy diety?

Pytanie o dietę jest pierwszym pytaniem z ust świeżo upieczonych matek. W czasie karmienia noworodka nie jest wymagana żadna konkretna dieta. To, co zje matka, ma niewielki wpływ na pokarm, ale duży na własne samopoczucie i kondycję. Dobrze zbilansowana dieta matki karmiącej zapewnia jej i dziecku wszystkie niezbędne makro i mikroelementy. Ewentualne niedobory wybranych składników można uzupełnić specjalnymi suplementami diety.

• Dieta przy karmieniu piersią
• Karmienie piersią – dieta
• Suplementy w ciąży

Dieta przy karmieniu piersią

Karmienie piersią i opieka nad noworodkiem to jeden z najcudowniejszych okresów w życiu matki. Lekarze zalecają karmienie noworodka wyłącznie piersią do około 6. miesiąca życia. Pokarm produkowany w odpowiedniej ilości przez zdrową matkę całkowicie zaspokaja zapotrzebowanie niemowlęcia na wszystkie składniki odżywcze niezbędne dla prawidłowego rozwoju. Wyjątkiem są witaminy D i K¹.

Dziecko warto zacząć karmić już w ciągu godziny po porodzie. Matka karmiąca potrzebuje nieco więcej kalorii. Przyjmuje się, że jest to około 670 kcal na dobę więcej niż dotychczas. Około 500 kcal/dobę powinno być dostarczane z pożywienia, a pozostała część – z zapasów tkanki tłuszczowej, zgromadzonej w czasie ciąży. Coraz więcej mówi się o tym, że nie wolno stosować żadnej diety eliminacyjnej na własną rękę. Jeśli eliminację zaleci lekarz, trzeba zastąpić niedobory suplementami diety w okresie karmienia¹.

Karmienie piersią – dieta

Często matka karmiąca słyszy, że „na wszelki wypadek” powinna zrezygnować z nabiału w diecie – gdyż dziecko może go nie tolerować. Nabiał jest tym składnikiem diety, który najczęściej powoduje uczulenia, jednak lepiej z niego nie rezygnować, ponieważ mleko i sery to źródło wapnia i innych wartościowych składników pokarmowych. Jeśli dziecko będzie cierpiało z powodu nabiału, zaleca się odstawienie go (pod kontrolą lekarza) i suplementację wapnia, białka oraz witamin i mikroelementów².

W czasie laktacji warto spożywać produkty, które należą do grup³:

• węglowodanów złożonych (kasze, pieczywo razowe, makarony, ryż, warzywa);
• tłuszczów zawierających głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe – kwas linolowy, linolenowy, dezoksyheksaenowy (oleje: sojowy, kukurydziany, słonecznikowy, oliwa z oliwek, orzechy, ryby morskie);
• białek – przede wszystkim pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego przetwory, ryby, jaja i produkty mleczne);
• witamin i składników mineralnych, które znaleźć można w produktach zbożowych, przetworach mlecznych, mięsie, rybach i jajach oraz owocach i warzywach.

Najlepiej, aby dieta kobiety karmiącej była zbilansowana i ustalona przez lekarza, dietetyka czy też doradcę laktacyjnego. Przyjmuje się, że około 20% energii powinno pochodzić z białka, a 40% z węglowodanów i tłuszczów. Poza wymienionymi produktami warto jeść również  nasiona oraz rośliny strączkowe³.

Można pić niezbyt mocną kawę, trzeba zaś unikać alkoholu czy sztucznie barwionych napojów. Warto spożywać jedzenie wysokiej jakości, nie należy jadać w fast-foodach. Jeśli już trzeba zjeść gdzieś poza domem, niech to będą bary z domowym jedzeniem. Trzeba pić jak najwięcej wody, nawet 3 litry dziennie.

Suplementy w ciąży

W okresie karmienia wzrasta zapotrzebowanie na witaminy i mikroelementy. Aby dobrze przygotować organizm do karmienia, zaleca się wzbogacenie diety lub przyjmowanie suplementów zawierających:

• kwas DHA  (czyli kwas dekozaheksaenowy należący do kwasów tłuszczowych omega-3) - wpływa na rozwój mózgu u płodu i niemowląt karmionych piersią oraz wspomaga wzrok i prawidłowe widzenie (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 200 mg DHA dziennie ponad zalecane dzienne spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 dla dorosłych, tj.: 250 mg DHA i EPA),
• jod – pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych, prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz tarczycy,
• witaminę D – pomaga w utrzymaniu zdrowych kości, prawidłowym wchłanianiu wapnia i fosforu oraz prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
• żelazo – zapobiega niedokrwistości,
• kwas foliowy – niski poziom folianów u matki jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu (korzystny efekt występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki wynoszącej 400 μg kwasu foliowego przez co najmniej jeden miesiąc przed poczęciem i maksymalnie trzy miesiące po poczęciu). Ponadto kwas foliowy wspomaga prawidłowa produkcję krwi, bierze udział w procesie podziału komórek oraz sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Preparaty dla kobiet w ciąży mogą być stosowane również przez kobiety karmiące, które także potrzebują wielu mikroelementów. Suplementacja wybranych składników w trakcie ciąży może być  przydatna aby płód rozwijał się prawidłowo i aby kobieta nie miała niedoborów.

 

Opracowano na podstawie:

1. H. Szajewska, A. Horvath, A. Rybak, P. Socha, Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/wytyczne/146930,karmienie-piersia-stanowisko-ptghiz (dostęp: 08.03.2021)

2. MIkiel-Kostyra A. Jak się odżywiać w czasie karmienia piersią? https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/karmienie-piersia/52539,jak-sie-odzywiac-w-czasie-karmienia-piersia (dostęp 08.03.2021).

3. M. Borszewska-Kornacka, J. Rachtan-Janicka, A. Wesołowska, P. Socha, Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji, http://www.kobiety.med.pl/cnol/images/cnol/Publikacje/stanowisko_Standardy_Medyczne_3_2013.pdf (dostęp: 08.03.2021).

4. M. Zimmer at al. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, 2020, https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2020/REKOMENDACJE%20PTGIP%20SUPLEMENTY%20W%20CI%C4%84%C5%BBY%202020-07-28%20bo.pdf (dostęp 08.03.2020).