37. tydzień ciąży – brzuch, waga i ułożenie dziecka

37. tydzień ciąży to okres, w którym każda mama z coraz większym zniecierpliwieniem oczekuje przyjścia na świat swojego maluszka. Jeśli dziecko urodzi się w skończonym 37. Tygodniu, nie będzie wcześniakiem, a noworodkiem donoszonym – jego narządy są już bowiem w pełni przygotowane do życia poza łonem matki. Te ostatnie chwile przed porodem warto wykorzystać na relaks i kompletowanie wyprawki.

37. tydzień ciąży – który to miesiąc?

37. tydzień ciąży to 9 miesiąc. Dziecko ma już wykształcone wszystkie organy umożliwiające mu życie poza łonem mamy, dlatego też, zgodnie z tym, co mówi definicja WHO, ciąża po 37. Tygodniu jest ciążą donoszoną, a poród, który się wówczas rozpocznie, nie jest już porodem przedwczesnym. Każdy dzień życia płodowego ma jednak duże znaczenie dla rozwoju dziecka, im później dojdzie do rozwiązania, tym łatwiej będzie noworodkowi funkcjonować w nowym środowisku (poród od 37. Do końca 41. Tygodnia ciąży uznaje się za rozwiązanie o czasie).

Brzuch w 37. Tygodniu ciąży jest bardzo napięty. Od tego momentu zazwyczaj stopniowo się obniża, jest to związane z przesuwaniem się dziecka w kierunku kanału rodnego – w ten sposób maluch przygotowuje się do przyjścia na świat. Przyszłej mamie oddycha się lżej niż wcześniej i zazwyczaj nie odczuwa już ona zgagi (lub zmniejsza się jej intensywność). Silnej mogą jej natomiast dokuczać bóle kręgosłupa, opuchlizna nóg, bezsenność, wzdęcia, zaparcia. Ciężarna może odczuwać także skurcze przepowiadające, fachowo nazywane skurczami Braxtona-Hicksa. Zazwyczaj trwają one około 30 sekund i nie są zbyt silne.

37. tydzień ciąży – o czym powinna pamiętać przyszła mama?

Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników między 35. a 37. tygodniem każda przyszła mama powinna wykonać badanie w kierunku nosicielstwa GBS. Jest to przesiewowy test mikrobiologiczny na obecność paciorkowców grupy B (Group B streptococcus), który polega na pobraniu wymazu z przedsionka pochwy oraz z okolic odbytu. Badanie jest bezbolesne. W przypadku uzyskania wyniku pozytywnego wprowadza się okołoporodową profilaktykę antybiotykową, aby uniknąć zakażenia dziecka.

Pomiędzy 33. a 37. tygodniem ciężarna powinna mieć również wykonaną morfologię krwi oraz badanie ogólne moczu, a w przypadku zwiększonego ryzyka populacyjnego lub indywidualnego, również testy w kierunku VDRL, HIV, HCV. Badanie USG w 37. tygodniu ciąży nie jest bezwzględnie zalecane, ale część lekarzy wykonuje je u swoich pacjentek, aby sprawdzić ułożenie dziecka. W określonych sytuacjach niezbędne może być przeprowadzenie KTG (kardiotokografii), czyli równoczesnej rejestracji czynności serca płodu oraz czynności skurczowej macicy. Zazwyczaj wykonuje się ją dopiero w planowym terminie porodu, jednak przy występowaniu cukrzycy czy nadciśnienia u matki, konieczne jest wcześniejsze przeprowadzenie badania.

Przyszła mama powinna prowadzić oszczędzający tryb życia, dbać o relaks i wypoczynek na świeżym powietrzu – wskazane są przede wszystkim spokojne spacery. Istotne są też zdrowa, dobrze zbilansowana dieta i właściwa suplementacja – warto wybrać preparat taki jak MamaDHA Premium + zwierający wszystkie zalecane przez PTGiP składniki, czyli kwas foliowy, kwas DHA, witaminę D3 oraz jod.

Rozwój dziecka w 37. tygodniu ciąży

Waga dziecka w 37. tygodniu ciąży to średnio 3000 g, a długość ciała płodu wynosi 45–48 cm (w zależności od płci i indywidualnych cech). Maluch wciąga do oskrzeli i płuc płyn owodniowy, przygotowując się w ten sposób do zaczerpnięcia pierwszego oddechu. Trenuje także odruch ssania, wkładając do buzi kciuki.

Ruchy płodu są już mocno ograniczone, ponieważ w macicy jest coraz mniej miejsca. Przyszła mama powinna jednak zachować czujność – zarówno zbyt intensywne ruchy dziecka w 37. tygodniu ciąży, jak i ich nagłe osłabienie powinny skłonić kobietę do niezwłocznego udania się na izbę przyjęć szpitala położniczego. Przeważnie główka maleństwa jest już skierowana w kierunku kanału rodnego (jest to. tzw. położenie główkowe), jednak niekiedy dziecko obraca się dopiero chwilę przed porodem. Jeśli do tego nie dojdzie i maluch będzie ułożony poprzecznie lub miednicowo, konieczne może okazać się przeprowadzenie cesarskiego cięcia. Źródła

1. 1. J. Villar, L. Cheikh Ismail, C. G. Victora i in., International standards for newborn weight, length, and head circumference by gestational age and sex: the Newborn Cross-Sectional Study of the INTERGROWTH-21st Project, „Lancet” 2014, 6;384(9946), s. 857--868, https://intergrowth21.tghn.org/newborn-size-birth/#ns1, [dostęp:] 12.07.2022.
2. J. Kotarski, M. Wielgoś i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w zakresie diagnostyki prenatalnej, „Ginekol Pol.” 2009, nr 80, s. 390–393.
3. 3. J. Brązert, G. H. Bręborowicz, Z. Celwicz i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu,
4. 4. M. Zimmer, P. Sieroszewski, P. Oszukowski i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2020, t. 5, nr 4, s. 170–181.