Jak hormony wpływają na zachowanie ciężarnej kobiety?

Ciąża to niezwykły czas w życiu kobiety. Te dziewięć miesięcy oczekiwania na dziecko jest zarówno pięknym, jak i bardzo trudnym okresem dla pań. Wówczas dochodzi do drastycznego stężenia wielu hormonów, co sprawia, że zmienia się nie tylko ciało kobiety, ale także jej zachowanie.

 

Które hormony są istotne w czasie ciąży?

Hormony są substancjami chemicznymi, wytwarzanymi przez gruczoły dokrewne. Pełnią niezwykle ważne funkcje w naszym organizmie – wpływają na prawidłowe działanie narządów wewnętrznych oraz na nasze emocje i zachowanie. Możemy wyróżnić kilka typów hormonów (w tym hormony ciążowe), które odpowiadają między innymi za zagnieżdżenie się jajeczka w macicy, podtrzymanie ciąży i prawidłowy rozwój dziecka. Należą do nich:

Gonadotropina kosmówkowa – w pierwszym trymestrze ciąży można zaobserwować jej wysoki poziom (to właśnie ten hormon wykrywają testy ciążowe). To ona stymuluje ciałko żółte do produkcji progesteronu.

Progesteron – jest niezbędny do utrzymania ciąży. Odpowiada za jej prawidłowy rozwój i utrzymuje się na wysokim poziomie aż do rozwiązania. Krótko przed porodem poziom progesteronu nieco spada, wówczas wzrasta siła i częstość skurczy.

Estrogeny – podobnie jak progesteron także są niezbędne do utrzymania ciąży, a u przyszłych mam ich stężenie wzrasta dziesięciokrotnie i utrzymuje się aż do porodu.

Relaksyna – największe jej stężenie występuje w pierwszym i trzecim trymestrze ciąży. Na początku pomaga utrzymać ciążę, natomiast w czasie porodu rozluźnia mięśnie i więzadła macicy, co pomaga w urodzeniu dziecka.

Oksytocyna – jest stopniowo uwalniana podczas całej ciąży. Redukuje stres i jest nazywana hormonem miłości.

Prolaktyna – jej poziom wzrasta kilkukrotnie u brzemiennych pań, jednak działanie tego hormonu jest najbardziej odczuwalne po porodzie. Odpowiada za prawidłową laktację, libido i instynkt macierzyński. Pomaga w rozwoju więzi matki z dzieckiem. Stężenie prolaktyny gwałtownie spada po zaprzestaniu karmienia piersią.

Endorfiny – nazywane są hormonami szczęścia. Najwyższy poziom osiągają w trakcie porodu, dzięki nim ból jest nieco mniejszy i łatwiej poradzić sobie ze stresem.

Jak hormony ciążowe wpływają na zachowanie kobiet w ciąży?

Błogosławiony stan to okres wielkich zmian, a hormony na początku ciąży zaczynają szaleć, by przygotować kobiecy organizm do stworzenia nowego życia. Utrzymanie ciąży i jej prawidłowy rozwój bardzo obciąża ciało kobiety. W tym okresie panie muszą dobrze dbać o siebie i swoje nienarodzone dziecko. Warto zatem stosować sprawdzone witaminy dla kobiet w ciąży, które zawierają składniki o potwierdzonej skuteczności, wspierające rozwój dziecka.

Warto wiedzieć!

O tym, jakie witaminy są wskazane dla kobiet ciężarnych, a których należy się wystrzegać, można przeczytać tutaj: Jakich składników nie zaleca się w ciąży? | Mama DHA)

 

Zmiany hormonalne zachodzące w ciąży wpływają nie tylko na organizm i wygląd zewnętrzny kobiety, ale także na jej emocje i zachowanie. U ciężarnych huśtawki nastroju są praktycznie normą. To właśnie podwyższony poziom relaksyny odpowiada za zmienny nastrój, przyczynia się także do pogorszonego samopoczucia.

W czasie ciąży na zachowanie kobiety duży wpływ ma oksytocyna, która sprawia, że przyszłe mamy są spokojniejsze, ale także zdecydowanie bardziej senne. Nawet panie, które przed zajściem w ciążę były pełne energii i mogły wręcz góry przenosić, w czasie ciąży mogą czuć ciągłe zmęczenie, a drzemka w ciągu dnia staje się ich rutyną.

Pierwszy trymestr ciąży to czas dużych emocji. Kobieta dowiaduje się, że jej życie nieodwracalnie się zmieni. Może pojawić się lęk i przerażenie nawet u pań, które już planowały zajście w ciąże. W czasie tych pierwszych trzech miesięcy kobieta zaczyna akceptować obecność dziecka w jej ciele i postrzegać siebie w nowej roli.

W drugim trymestrze ciąży kondycja psychiczna kobiet się poprawia. Dostrzegalny jest ciążowy brzuszek, dziecko zaczyna się ruszać, a wysoki poziom progesteronu pozwala kobiecie skupić się na ciąży i ogólnie wycisza emocje. Jednak to skupienie na swoim jeszcze nienarodzonym dziecku sprawia, że pani jest rozkojarzona w innych kwestiach. Dodatkowo wraz z rozwojem ciąży zaczyna się martwić o wiele rzeczy. O to, czy nie straci pracy, czy będzie dobrą mamą, czy dla swojego partnera nadal jest i będzie atrakcyjna. W końcu ciąża bardzo zmienia kobiece ciało, puchną kostki, pojawiają się problemy skórne, a za te zmiany także odpowiadają hormony. Mimo że ciąża jest czasem pełnym radości, zdarza się, że przyszłe matki cierpią na depresję. Spadek poziomu progesteronu może przyczyniać się do tego stanu. Więcej o depresji w ciąży można przeczytać tutaj: Depresja w ciąży – jak sobie z nią poradzić? | Mama DHA).

W trzecim trymestrze ciąży wiodącą rolę gra estrogen, który odpowiada za tak zwany syndrom wicia gniazda. Wówczas przyszłe matki skupiają się na przygotowaniu wszystkiego dla swojego potomka. Sprzątają mieszkanie, dekorują dziecięcy pokój i robią zakupy z myślą o maluszku. W tym czasie może pojawić się także lęk związany z porodem i możliwymi komplikacjami. Ostatni etap ciąży dla jednych kobiet może być okresem pełnym radości, dl innych zaś pełnym konfliktów i większej wrażliwości.

 

Bibliografia:

Brodowska E., Bąk-Sosnowska E. Wpływ ciąży na zdrowie i samopoczucie psychiczne kobiet. ZDROWIE CZŁOWIEKA W ONTOGENEZIE – ASPEKTY BIOMEDYCZNE I PSYCHOSPOŁECZNE. Maj 2021. ISBN 978-83-7509-406-0

Kociuk Zmiany hormonalne w ciąży cz. 1 https://klubszczesliwejmamy.pl/ (dostęp 08.2023)

Kociuk Zmiany hormonalne w ciąży cz. 2 https://klubszczesliwejmamy.pl/ (dostęp 08.2023)

Gotówka A. Relaksyna. Jaką rolę odgrywa w czasie ciąży? https://zdrowie.parenting.pl/ (dostęp 08.2023)