11. tydzień ciąży – który to miesiąc? Zmiany, USG, wygląd brzucha w 11. tygodniu ciąży

11. tydzień ciąży to już końcówka I trymestru (dokładnie – 3 miesiąc ciąży), a więc okresu najbardziej dynamicznych zmian w rozwoju dziecka. Oto, jak zmienia się płód oraz co może czuć ciężarna w 11. tygodniu ciąży.

 

11. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko? Rozwój płodu w 11. tygodniu ciąży

 

11. tydzień ciąży to moment, gdy kończy się okres zarodkowy, a dziecko wkracza w okres płodowy swojego rozwoju. W mózgu dziecka powstaje nawet 15 milionów neuronów w ciągu jednej godziny. Serce płodu ma już cztery komory. Właśnie rozpoczął się też proces zwapnienia chrząstek do kości. W 11. tygodniu ciąży zaczyna się różnicowanie płci, ale jej rozpoznanie będzie na razie niemożliwe.

Wielkość dziecka w 11. tygodniu ciąży porównuje się do wymiarów cytryny. Maluch ma już około 5–6 centymetrów i waży 9,5 grama. 11. tydzień ciąży to czas intensywnego rozwoju układu nerwowego płodu. Trzustka zaczyna wydzielać insulinę, a tarczyca swoje hormony – stąd bardzo istotna jest suplementacja jodem.

 

Eksperci rekomendują suplementację jodu przez cały okres ciąży. Należy zadbać o jego prawidłową podaż w diecie. Jeżeli ilość jest niewystarczająca, rekomendowaną przez PTGiP dawkę znajdziesz w suplemencie diety MamaDHA Premium+, bogatym także w inne rekomendowane składniki, jak kwas DHA, witamina D czy kwas foliowy. W 11. tygodniu ciąży obserwuje się także tworzenie receptorów węchowych oraz narządu słuchu. U dziecka rozpoczyna się proces kształtowania strun głosowych, który będzie trwał także w 12. tygodniu ciąży. Specjaliści wskazują, że na tym etapie rozwoju płodu  wykształcają się pierwsze odruchy unikania bodźców niepożądanych.

 

11. tydzień ciąży to moment dużej ruchliwości dziecka, a także zwiększenia powierzchni ciała czułej na dotyk. Obszar wrażliwy na dotykanie to ramiona i górna część klatki piersiowej.

 

11 tydzień ciąży – brzuch i ruchy płodu

 

W 11. tygodniu ciąży kobieta nadal nie czuje ruchów dziecka, ale dzięki badaniom USG może przyjrzeć się lepiej temu, jak rusza się płód w jej macicy. Jedenastotygodniowe maleństwo zgina kolana, unosi się ku górze i opada, rusza biodrami i obraca stopami. Robi także różne grymasy i miny oraz marszczy brwi. Co ciekawe, taki płód umie już zaciskać dłoń i jednocześnie przygiąć kciuk. Wiele radości powoduje także podglądanie na USG, jak ssie i połyka płyn owodniowy. Dziecko zaczyna też intensywnie ruszać głową.

 

W 11. tygodniu ciąży brzuch zazwyczaj zaczyna się zaokrąglać, jednak jego wygląd bardziej przywodzi na myśl wzdęcia czy stan po spożyciu obfitego posiłku, niż ciążę. Trzeba pamiętać o tym, że uwypuklenie brzucha zazwyczaj następuje później u pierworódki, a wcześniej – u kobiet, które były już w ciąży. Pod koniec pierwszego trymestru pacjentka może mieć już trudność z dopinaniem spodni, dlatego warto uzupełnić garderobę o miękkie, elastyczne i wygodne legginsy lub dżinsy dostosowujące się do rosnącego brzuszka.

 

11. tydzień ciąży – USG prenatalne i diagnostyka wad genetycznych

 

Pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży można już wykonać USG prenatalne. Na jego podstawie można w nieinwazyjny sposób oszacować ryzyko wad genetycznych dziecka. Oprócz oceny płodu dokonuje się też badania markerów wad genetycznych (z krwi matki). Takie badanie powinno być wykonane u wszystkich ciężarnych. Podczas pomiaru szacuje się czynność serca płodu, a także ocenia jego budowę. Dodatkowo przeprowadza się analizę markerów wad chromosomowych. Po wprowadzeniu uzyskanych wyników w specjalny program, lekarz przekazuje pacjentce wynik w postaci szacunków prawdopodobieństwa wystąpienia konkretnych wad chromosomalnych - w tym trisomii 13, 18 lub 21 chromosomu (odpowiednio: zespół Patau, zespół Edwardsa, zespół Downa). Takie badanie pozwala także na dokładne określenie wieku ciąży oraz wielkości płodu.

 

Samopoczucie kobiety ciężarnej w 11. tygodniu ciąży

 

Ciąża nie pozostaje bez wpływu na samopoczucie kobiety. Nadal towarzyszą przyszłej mamie nudności, wymioty czy migreny, charakterystyczne dla I trymestru ciąży. Temperatura ciała ciężarnej także się podnosi. Wynika to ze zwiększenia się objętości krwi w organizmie matki. Stopy i dłonie stają się cieplejsze. Szybciej zaczynają także rosnąć włosy oraz paznokcie. Ciężarne mogą zaobserwować na brzuchu pojawienie się centralnej, ciemnej linii, która zniknie po porodzie. Wiele kobiet może odczuwać dolegliwości związane z nadmierną produkcją śliny. Możesz także czuć nasilone pragnienie.

 

Waga ciężarnej może się podnieść o 1-2 kilogramy. Zmiana wagi jest tu związana głównie z wagą wód płodowych, łożyska oraz macicy. Brzuch może zacząć się lekko zaokrąglać, jednakże nie zawsze ciąża jest już dostrzegalna.

 

Jak dbać o siebie w 11. tygodniu ciąży?

 

Kobieta w 11. tygodniu ciąży powinna pamiętać o odpowiedniej diecie oraz nawadnianiu całego organizmu. Warto zauważyć, że niedożywienie płodu ma wpływ na zwiększenie ryzyka wystąpienia chorób cywilizacyjnych u dziecka w przyszłości. Niedobór składników odżywczych może spowodować, że dziecko urodzi się z niską masą urodzeniową. Ma także wpływ na śmiertelność pourodzeniową. Natomiast nadwaga matki może również oddziaływać na dziecko i ograniczać jego rozwój.

 

Warto pamiętać również o odpowiedniej diecie oraz o suplementacji w celu dostarczenia: jodu, kwasu foliowego, DHA oraz witaminy D, czyli składników wspierających prawidłowy przebieg ciąży. Wszystkie te składniki znajdziesz w suplemencie diety MamaDHA Premium+ .

 

W 11. tygodniu ciąży kobietom zazwyczaj nadal towarzyszą przykre dolegliwości. Trzeba się z nimi liczyć aż do końca I trymestru, kiedy to zazwyczaj mijają. 11. tydzień ciąży jest czasem intensywnego rozwoju dziecka, dlatego wówczas warto dbać o odpowiednią suplementację i odżywianie, by wspomóc wzrastanie płodu.

 

Na podstawie: 

• Mrzygłód, Wpływ odżywiania matki na rozwój płodu, „Problemy higieny i epidemiologii” 88, 2007, nr 4, s. 402–407.
• Czerwińska, Ocena spożycia jodu i sodu przez kobiety ciężarne, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 3, 2018, nr 1, s. 10–15.
• Zofia Kończewska-Murdzek, Maria Murdzek-Wierzbicka, Rozwój dziecka w łonie matki, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio” 29, 2017, nr 1, s. 118–119.
• Regina Wierzejska, Justyna Wielgosz, Znaczenie kwasu dokozaheksaenowego (DHA) w okresie ciąży i laktacji, https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/znaczenie-kwasu-dokozaheksaenowego-dha-w-okresie-ciazy-i-laktacji/ (dostęp: 20.11.2021).
• Ewelina Stefanowicz, Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/61928,suplementacja-witaminy-d-u-kobiet-w-ciazy  (dostęp: 19.07.2021).
• M. Wytyczak-Partyka, Kalendarz ciąży tydzień po tygodniu [w:] Medycyna Praktyczna, 14.03.2017
• Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych Dostępne na: https://www.ptgin.pl/rekomendacje-poloznicze