20. tydzień ciąży – zmiany, USG, brzuch

20. tydzień to już połowa ciąży, a więc graniczny, wyjątkowy moment dla wszystkich ciężarnych. Który to miesiąc ciąży? Jak w tym czasie zmienia się organizm naszego dziecka i co można zobaczyć podczas badania USG w 20. tygodniu ciąży?

Spis treści:

• 20. tydzień ciąży - rozwój płodu
• USG - co można zobaczyć w 20. tygodniu ciąży?
• 20. tydzień ciąży - co zmienia się w tym czasie w organizmie kobiety?
• 20. tydzień ciąży - dieta i suplementacja
• Aktywność fizyczna w ciąży - czy można? Wytyczne WHO

20. tydzień ciąży - rozwój płodu

20. tydzień to już 5. miesiąc ciąży oraz II jej trymestr. W tym okresie rozwój płodowy jest bardzo intensywny, szczególnie jeśli chodzi o przybieranie na masie i wzrost płodu. W 20. tygodniu ciąży płód waży około 320 gramów i ma długość około 16 centymetrów. W tym czasie dochodzi do rozwoju gruczołów łojowych, produkujących tłustą maź płodową, która chroni skórę dziecka przed podrażnieniami. Mózg dziecka ciągle intensywnie się rozwija, co ma odzwierciedlenie w zwiększeniu się jego aktywności ruchowej. W 20. tygodniu ciąży cały czas dynamicznie kształtuje się układ oddechowy płodu, choć nie jest on jeszcze zdolny do podjęcia wymiany gazowej.

USG - co można zobaczyć w 20. tygodniu ciąży?

W połowie ciąży wykonuje się tak zwane USG połówkowe – zgodnie z zaleceniami powinno być ono wykonane między 18. a 22. tygodniem ciąży. Podczas tego badania lekarz może dokładniej obejrzeć narządy oraz ocenić ryzyko wystąpienia niektórych wad wrodzonych. Badanie USG połówkowe pozwala między innymi na ocenę budowy serca, kręgosłupa, ukształtowania kończyn czy też poszczególnych narządów układu pokarmowego (na przykład żołądka). Co więcej, USG w 20. tygodniu pozwala określić ilość wód płodowych. Ocena anatomiczna jest zazwyczaj dokładniejsza w 20. niż 19. tygodniu, ponieważ dziecko i jego narządy są po prostu większe.

20. tydzień ciąży - co zmienia się w tym czasie w organizmie kobiety?

W 20. tygodniu ciąży kobieta ciężarna może zacząć odczuwać delikatne napięcie w macicy. Są to tak zwane skurcze Alvareza – mają one nieskoordynowany charakter i typowo małe napięcie. Jest to normalne zjawisko i nie powinno być przyczyną niepokoju. Rolą tych skurczów jest powolne przygotowywanie mięśnia macicy do porodu, ale nie prowadzą one do rozwierania się szyjki macicy – nie są w stanie wywołać akcji porodowej.

W 20. tygodniu ciąży kobiety, które dotychczas nie rodziły, zaczynają odczuwać pierwsze ruchy swojego dziecka (wieloródki odczuwają już je wyraźnie nawet od 18. tygodnia).

Dziecko z tygodnia na tydzień intensywnie rośnie, co sprawia, że mogą pojawić się takie dolegliwości jak ból kręgosłupa czy obrzęki kończyn dolnych. Zmiany w układzie krążenia ciężarnej mogą objawiać się przede wszystkim niższym niż zazwyczaj ciśnieniem tętniczym krwi. Może to dawać nieprzyjemne oznaki, takie jak osłabienie czy zawroty głowy związane z nagłym przyjmowaniem pozycji stojącej.

Zmiany w organizmie ciężarnej mogą dotyczyć również skóry. Wzrost poziomu hormonów może być przyczyną pojawienia się na skórze twarzy przebarwień (jest to tak zwana ostuda ciężarnych). Zmienia się również brzuch i jego wygląd. Na środku brzucha często pojawia się ciemna linia, sięgająca aż po spojenie łonowe. W mianownictwie medycznym zmiana ta nazywana jest linea negra.

20. tydzień ciąży - dieta i suplementacja

Intensywny wzrost i rozwój płodu wymaga od nas odpowiedniej diety, a także suplementacji, jeśli wystąpią niedobory. Należy mieć świadomość, jak ważna w czasie ciąży jest witamina D. Większość z nas w sezonie jesienno-zimowym zmaga się z jej niedoborem, co wynika z szerokości geograficznej, w której żyjemy, i ograniczonej produkcji tej witaminy.

Optymalne stężenie witaminy D u ciężarnych to 30–50 ng/ml. Zalecaną, standardową dawkę witaminy D znajdziemy w kompleksowym preparacie MamaDHA Premium+.

Rekomendowana suplementacja w ciąży to nie tylko witamina D. Nie można zapomnieć o kwasach DHA, czyli przede wszystkim o kwasie dokozaheksaenowym, należącym do kwasów omega-3. DHA wspomaga prawidłowy rozwój mózgu oraz oczu u płodu. Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 200 miligramów DHA dziennie ponad zalecane dzienne spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 dla dorosłych, czyli 250 miligramów DHA i kwasu eikozapentaenowego (EPA). Kwasy DHA w odpowiedniej dobowej dawce również znajdziemy w preparacie MamaDHA Premium+.

Aktywność fizyczna w ciąży - czy można? Wytyczne WHO

Należy mieć świadomość, że ciąża o prawidłowym przebiegu nie stanowi przeciwwskazania do aktywności fizycznej. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ciężarne mogą, a nawet powinny wykonywać ćwiczenia o umiarkowanej intensywności przez co najmniej 150 minut w tygodniu. Mogą to być ćwiczenia aerobowe (na przykład jazda na rowerze czy chodzenie i bieganie) i ćwiczenia wzmacniające mięśnie.

Jakie są korzyści takiej aktywności? Aktywność fizyczna pozwala przede wszystkim na:

• zmniejszenie ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej, która jest groźna zarówno dla matki, jak i dziecka,
• zmniejszenie ryzyka pojawienia się depresji poporodowej.

O ile nie ma przeciwwskazań lekarskich do podejmowania aktywności fizycznej, jest ona korzystna i bezpieczna zarówno dla matki, jak i płodu.

Na podstawie:

1. A. Wiesner , P. Paśko, Stosowanie suplementów u kobiet ciężarnych w świetle najnowszych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, „Farmacja Polska” 77, 2021, nr 1, s. 40–47.
2. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, tom 1–2, PZWL, Warszawa    2015, wyd. 1.
3. Jesteś w ciąży? Możesz ćwiczyć, https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jestes-w-ciazy-mozesz-cwiczyc (dostęp: 31.12.2020).