13. tydzień ciąży – zmiany, USG, brzuch

Rozpoczęcie 13. tygodnia ciąży oznacza zbliżający się koniec najbardziej dokuczliwych dolegliwości, jak nudności czy przemęczenie. Cera i włosy zyskują piękny wygląd, a libido znacznie wzrasta. Jeśli chodzi o dziecko, pomiar jego długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) wskazuje zazwyczaj około 7,5 centymetra. 13. tydzień ciąży to czas, w którym płód zaczyna rosnąć bardzo szybko, rozwijając swoje narządy i wykazując coraz większą aktywność.

Spis treści:

• 13. tydzień ciąży - który to miesiąc
• Rozwój dziecka w 13. tygodniu ciąży
• Zmiany w kobiecym ciele
• Jakie badania należy wykonać w 13. tygodniu ciąży?

13. tydzień ciąży - który to miesiąc?

13. tydzień ciąży to koniec I trymestru, a tym samym końcówka trzeciego miesiąca. Następują dalsze gwałtowne zmiany w ciele kobiety, a łożysko produkuje hormony w zastępstwie za ciałko żółte, dzięki czemu ryzyko poronienia spada do minimalnego 1 procenta. Zaczynają się kształtować narządy wewnętrzne dziecka. Powoli zmniejsza się dysproporcja części ciała u malucha.

Rozwój dziecka w 13. tygodniu ciąży

Do pewnego momentu każdy płód rozwija się bardzo podobnie, co pozwala na dosyć precyzyjne określenie ich wieku i wielkości. 13. tydzień ciąży zaczyna przynosić pewne zmiany i różnice, które podyktowane są między innymi predyspozycjami genetycznymi. Nie bez znaczenia jest to, czy dziecku dostarczane są wszystkie niezbędne składniki poprzez spożywany przez matkę pokarm.

W tym okresie zwiększa się aktywność dziecka, która nie jest jeszcze odczuwalna z zewnątrz. W ten sposób ćwiczony jest cały układ mięśniowo-kostny. Znacznie rozwija się także układ pokarmowy – jelita zaczynają przesuwać się na właściwe miejsce. Produkowane są również hormony przez trzustkę, nadnercza, przysadkę mózgową, a także jądra u chłopców.

Zmiany w kobiecym ciele

Również dla przyszłej mamy 13. tydzień ciąży jest okresem, w którym zachodzi wiele zmian. Zaczynają powoli znikać nieprzyjemne dolegliwości pokarmowe, jak zgaga i zaparcia, a także mdłości. Wiele zależy jednak od indywidualnego przypadku, gdyż owe objawy mogą występować również nieco później. Ciężarna coraz rzadziej odczuwa również zmęczenie i osłabienie , wynikające ze zmian hormonalnych. Stopniowo rozpoczyna się wzrost masy ciała, który należy jednak kontrolować. W przypadku, gdy nieprzyjemne dolegliwości nie mijają, a waga rośnie w bardzo szybkim tempie, konieczna może być konsultacja z lekarzem prowadzącym. Ważne jest, aby nie zaniedbywać żadnego sygnału, który mógłby oznaczać jakieś nieprawidłowości. Choć każda ciąża jest inna, dobrze jest być w stałym kontakcie ze specjalistą, który w każdym momencie może odpowiednio zareagować.

Na skutek zmian hormonalnych i intensywniejszego ukrwienia zarówno cera, jak i włosy kobiety mogą wyglądać coraz piękniej i zdrowiej. Mogą jednak pojawiać się ciemne plamki, czyli przebarwienia na skórze, ze względu na zmiany zachodzące w pigmentacji, zależne od hormonów. Nie ma powodów do obaw – prawdopodobnie znikną już w ciągu kilku tygodni po porodzie.

Kobiety w ciąży mogą zaobserwować także wyraźnie widoczne żyły, zwłaszcza na piersiach, kończynach, a także brzuchu. Stają się one bardziej widoczne, gdyż zwiększa się ilość przepływającej przez nie krwi, przy jednoczesnym rozluźnieniu się ściany naczyń. Pojawić się mogą także żylaki, którym najlepiej jest zapobiegać, unikając noszenia ciasnej bielizny i dżinsów oraz dbając o systematyczną aktywność fizyczną. Na tym etapie mogą pokazać się również pierwsze rozstępy, choć ma to miejsce głównie u kobiet, które mają do nich skłonności.

Serce kobiety w 13. tygodniu ciąży zaczyna bić o wiele szybciej, co spowodowane jest zwiększoną objętością krwi, jaka jest przez nie pompowana. Zwiększa się także ilość płynu owodniowego w macicy, która rośnie i może prowadzić do charakterystycznego, nieprzyjemnego uczucia ciągnięcia w pachwinach. Brzuch bardzo powoli zaczyna się powiększać, podobnie jak masa ciała kobiety. Powinna ona wówczas wyjątkowo dokładnie dobierać produkty do spożycia. Nie warto dostarczać sobie pustych kalorii, ważne jest za to, aby móc zaspokoić potrzeby swoje i dziecka na wszystkie niezbędne witaminy i składniki mineralne. Każdy mikroelement odpowiada za inny obszar prawidłowego rozwoju. Bardzo łatwo można uzupełnić braki danego składnika, na przykład przyjmując suplement diety MamaDHA Premium+, który przeznaczony jest dla kobiet w ciąży. Oprócz witaminy D dostarcza on także kwasy DHA, jod i kwas foliowy.

Jakie badania należy wykonać w 13. tygodniu ciąży?

Jednym z badań, jakie powinno zostać wykonane do 14. tygodnia ciąży, jest USG prenatalne. Umożliwia ono wykrycie wad rozwojowych, wynikających z mutacji genetycznych. Wykonać można również test PAPP-A, czyli badanie, które zwiększa wykrywalność wad u płodu. Wykonuje się je po pobraniu krwi od matki, najczęściej podczas jednego z regularnych badań USG. Następnie wizyty kontrolne z USG brzucha zwykle odbywają się mniej więcej co 4 tygodnie. Lekarz może zlecić również zbadanie poziomu tyroksyny – hormonu produkowanego przez tarczycę. Ma on wpływ zarówno na kobietę, jak i na prawidłowy rozwój mózgu dziecka.

Na podstawie:

1. Heidi Murkoff, W oczekiwaniu na dziecko,  2010, strony 154–169.
2. Heather Welford, Do startu, gotowi, dziecko,  2004, strony 20–21.
3. Katarzyna Miłkowska, 13 tydzień ciąży – zdrowie mamy i rozwój dziecka pod lupą, https://www.chcemybycrodzicami.pl/13-tydzien-ciazy-zdrowie-mamy-i-rozwoj-dziecka-pod-lupa/ (dostęp: 6.06.2021). 
4. 13 tydzień ciąży, https://www.sosrodzice.pl/13-tydzien-ciazy/  (dostęp: 20.11.2021).