4. tydzień ciąży – zmiany i rozwój zarodka w czwartym tygodniu

W czwartym tygodniu ciąży zapłodniona komórka jajowa dopiero zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy. Zarodek przypomina jeszcze zlepek pęcherzyków, ale w związku z tym, że podziały komórek na tym etapie są bardzo intensywne, rozwija się on bardzo szybko. Dlatego mimo że jest to początkowy etap ciąży, warto mieć świadomość, jakie zmiany zachodzą w tym czasie w organizmie i jak się na nie przygotować.

• Czwarty tydzień ciąży - zmiany w organizmie
• Najczęstsze dolegliwości ciążowe w pierwszym trymestrze
• Dieta dla ciężarnej - jakie zmiany żywieniowe należy wprowadzić w 4. tygodniu ciąży?
• Witaminy dla ciężarnej
• Kwas DHA w ciąży

Czwarty tydzień ciąży - zmiany w organizmie

Czwarty tydzień ciąży to czas, gdy dopiero dochodzi do implantacji zarodka, której może towarzyszyć tzw. krwawienie implantacyjne (zwyczaj ma ono postać plamienia i może przypominać miesiączkę o mniejszej obfitości i bolesności). W momencie zagnieżdżenia się zarodka we krwi pojawia się hCG – gonadotropina kosmówkowa. Jest to hormon, który odpowiada za podtrzymanie produkcji progesteronu, który jest niezbędny do utrzymania ciąży, a także hamuje złuszczanie się błony śluzowej macicy, czyli wystąpienie okresu (ciąża może być wykryta przeważnie już pod koniec 3. tygodnia, choć zaleca się wykonywanie testu dopiero w terminie spodziewanej miesiączki).

Na tym etapie ciąży zarodek ma wielkość ziarenka maku i przypomina zlepek komórek, więc brzuch w 4. tygodniu ciąży nie zmienia rozmiaru. Jednak organizm kobiety już teraz szykuje się do przepompowywania większej ilości krwi (w czasie ciąży jej objętość zwiększa się o około 40–50%). W 5. tygodniu ciąży rozpocznie się tworzenie tzw. listków zarodkowych, z których następnie powstaną narządy.

Część kobiet odczuwa na początku ciąży duży lęk, obawiając się jej utraty. Szacuje się, że poronienia w 4. tygodniu (czyli na bardzo wczesnym etapie) dotyczą około 10–20% ciężarnych. Co istotne, w zdecydowanej większości przypadków nie da się temu zapobiec – poronienie nie jest „winą” kobiety (najczęściej jego przyczynami są: wada chromosomalna, zaburzenia hormonalne, niewykryte i nieleczone infekcje).

Najczęstsze dolegliwości ciążowe w pierwszym trymestrze

Jedne z pierwszych objawów, które mogą świadczyć o tym, że jesteś w ciąży, to obrzmienie i ból piersi – czasem nawet od pierwszych tygodni po poczęciu. Oprócz tych zmian nieco później następuje delikatne ściemnienie barwy brodawek sutkowych, a w ich otoczeniu uwypuklają się grudki, odpowiadające drobnym gruczołom. Za taki stan rzeczy odpowiadają zmiany hormonalne, jakie zachodzą w organizmie.

Innymi objawami, które niesie ze sobą 4. tydzień ciąży (i kolejne), są: wzmożona senność, szybsze męczenie się, rozdrażnienie, a także zgaga. Kolejne charakterystyczne oznaki na tym etapie ciąży to mdłości, zwłaszcza poranne, a także częstsze oddawanie moczu (krew zaczyna płynąć szybciej, co przyspiesza pracę nerek, a delikatnie powiększona macica uciska pęcherz). Nie należy jednak wpadać w panikę, jeśli nie pojawią się u Ciebie tego typu symptomy. Ich wystąpienie oraz stopień nasilenia są bardzo indywidualne.

Dieta dla ciężarnej - jakie zmiany żywieniowe należy wprowadzić w 4. tygodniu ciąży?

Jakich zmian w diecie należy dokonać w 4. tygodniu ciąży? Dużo zależy od tego, jak wcześniej wyglądał sposób odżywiania się przyszłej mamy. Jeśli nie odbiegał on znacznie od zasad zdrowego żywienia, może okazać się, że nie będą potrzebne radykalne zmiany. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że pewne składniki odżywcze będą szczególnie potrzebne.

Witaminy dla ciężarnej

Jedną z witamin, która odgrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju płodu, jest kwas foliowy. Uzupełniające spożycie kwasu foliowego zwiększa poziom folianów u matki – niskie ich stężenie jest czynnikiem ryzyka powstawania wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Korzystny efekt występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki 400 mikrogramów przez co najmniej miesiąc przed poczęciem i maksymalnie 3 miesiące po poczęciu. Odpowiednia podaż kwasu foliowego ma szczególne znaczenie w pierwszych tygodniach ciąży. Dlatego wybierając odpowiednie suplementy dla ciężarnej, warto zwrócić uwagę na to, czy mają one odpowiednią ilość kwasu foliowego. Jego źródłem może być również urozmaicona dieta. Do pokarmów bogatych w ten składnik zalicza się między innymi: zielone warzywa liściaste, pomarańcze, a także pełnoziarniste produkty zbożowe.

Kwas DHA w ciąży

Bardzo ważną rolę w diecie przyszłej mamy odgrywają wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, do których należy między innymi kwas DHA. Wspomaga on prawidłowy rozwój mózgu u płodu i niemowlęcia karmionego piersią, a korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 250 mg DHA dziennie. Ponadto wspomaga prawidłowy rozwój oczu u płodu i niemowlęcia karmionego piersią (korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 200 mg DHA dziennie ponad zalecane dzienne spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 dla dorosłych, czyli 250 mg DHA i EPA). Kwas DHA może być dostarczany w formie suplementów diety, na przykład MamaDHA Premium+, który zawiera również kwas foliowy, witaminę D oraz jod. Źródłem kwasu DHA są także tłuste ryby morskie takie jak łosoś, śledź, sardynki i makrela.

 

Na podstawie:

1. Bolesta, D. Szostak-Węgierek, Żywienie kobiety podczas ciąży. Cz. II. Witaminy i składniki mineralne, „Żywienie Człowieka i Metabolizm” 36, 2009, nr 4, s. 656–664.
2. Bolesta, D. Szostak-Węgierek, Żywienie kobiety podczas ciąży. Cz. IV. Aspekty praktyczne, „Żywienie Człowieka i Metabolizm” 36, 2009, nr 4, s. 671–679.