8. tydzień ciąży – objawy, rozwój płodu, USG

Każdy tydzień ciąży pokazuje, jak niezwykły jest ludzki organizm. Skomplikowane procesy prowadzące do wykształcenia wszystkich narządów postępują wraz z każdym kolejnym dniem i tygodniem. W tym czasie również ciało kobiety przystosowuje się do nowej sytuacji. Sprawdź, co dzieje się z ciałem przyszłej mamy w 8. tygodniu ciąży i jak rozwija się płód.

W artykule znajdziesz informacje na następujące tematy:

• Ósmy tydzień ciąży a gospodarka hormonalna
• Układ płciowy w 8. tygodniu ciąży
• Zdrowie kobiety w 8. tygodniu ciąży – układ sercowo-naczyniowy
• Gospodarka energetyczna i składniki mineralne
• Rozwój płodu - jak wygląda dziecko w 8. tygodniu ciąży na USG?

Ósmy tydzień ciąży a gospodarka hormonalna

Na początku 8. tygodnia ciąży wydziela się więcej reniny. Wzrost jest stopniowy oraz postępuje aż do 34. tygodnia ciąży. Sama renina obkurcza naczynia krwionośne i tym samym zwiększa ciśnienie. W pierwszym trymestrze jednak przewaga czynników rozszerzających naczynia prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi[1]. Objawem tego może być nadmierne zmęczenie czy senność.

Hormon wzrostu, dotychczas produkowany przez przysadkę mózgową, zaczyna być także wytwarzany przez łożysko. W kolejnych tygodniach stanie się ono głównym „producentem” tego hormonu.

Zmienia się także wydzielanie hormonów steroidowych nadnerczy. Od 8. tygodnia ciąży widoczny jest wzrost aldosteronu w osoczu[2]. Hormon ten reguluje gospodarkę sodowo-potasową i tym samym również ma wpływ na ciśnienie krwi.

Układ płciowy kobiety w 8. tygodniu ciąży

W przypadku 8-tygodniowego płodu można już mówić o zmianach w obrębie macicy:

• Ulega powiększeniu, a jej trzon się rozpulchnia.
• Średnica to około 8 centymetrów, a całość można porównać wielkością do gęsiego jaja[3].

Większość kobiet zauważa u siebie powiększający się obwód pasa. Wynika to nie tylko z powiększenia – wciąż małej – macicy, lecz także obrzęku okolicznych tkanek oraz wzdęć wywołanych uciskiem macicy na jelita. Może to też przyczynić się do bólu brzucha w 8. tygodniu ciąży.

Zdrowie kobiety w 8. tygodniu ciąży – układ sercowo-naczyniowy

Niewątpliwie ciąża to wyzwanie dla całego organizmu kobiety, ale przede wszystkim dla układu sercowo-naczyniowego. To właśnie on odpowiada za transport tlenu i składników odżywczych do komórek, a w trakcie ciąży w pewnym sensie musi wykonywać podwójną pracę.

Od 6. do 8. tygodnia ciąży widoczny jest wzrost objętości krążącej krwi. Ma to związek z przystosowywaniem się organizmu do zwiększonej objętości macicy, gruczołów sutkowych, nerek, mięśni i obwodowego układu naczyniowego. To wszystko ma swój konkretny cel:

• ułatwia matczyno-płodową wymianę tlenu i substancji odżywczych oraz metabolitów,
• obniża ryzyko nadmiernej utraty krwi podczas porodu (zwiększa jej zapas).

Objętość wyrzutowa serca, która pozwala na efektywne pompowanie krwi na obwód, w pierwszym trymestrze jest większa o 30–40% w stosunku do objętości u kobiet nieciężarnych[2].

Gospodarka energetyczna i składniki mineralne

Ósmy tydzień ciąży to wciąż pierwszy trymestr. Zwiększone zapotrzebowanie na jod obserwowane jest właśnie już od pierwszego trymestru i wynosi około 200–220 mikrogramów na dobę[4,5]. To bardzo ważny mikroelement.

Warto wiedzieć:

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że dawka suplementacyjna jodu powinna wynosić 200–500 mikrogramów na dobę[6]. Górny tolerowany poziom spożycia to 600 mikrogramów[5], dlatego należy weryfikować dawki obecne w suplementach, zwłaszcza gdy na co dzień stosujemy sól jodowaną.

Suplement diety dla ciężarnych MamaDHA Premium+ w zalecanej dawce zawiera 200 mikrogramów jodu, więc mieści się w zakresie wskazywanym przez rekomendacje.

Wiele kobiet zastanawia się, jak nie przytyć w ciąży. Trzeba jednak zacząć od tego, że przyrost masy ciała jest zupełnie naturalny – z tygodnia na tydzień rośnie sama masa płodu, a dodatkowo zwiększa się między innymi ilość płynów ustrojowych. Warto jednak stosować zasadę jedzenia dla dwojga, a nie za dwoje. Obecne zalecenia dotyczące zwiększenia kalorii mówią o tym, żeby w pierwszym trymestrze dodawać zaledwie 85 kilokalorii na dobę[5]. To mniej więcej tyle, ile ma średnie jabłko.

Rozwój płodu - jak wygląda dziecko w 8. tygodniu ciąży na USG?

Na tym etapie mówimy jeszcze o okresie zarodkowym (embrionalnym), który rozpoczął się w 4. tygodniu ciąży i trwa aż do końca 10.

Do końca 8. tygodnia od zapłodnienia mówimy o okresie organogenezy – niezwykle ważnym w rozwoju człowieka, ponieważ płód jest wrażliwy na działanie teratogenów, czyli czynników ze środowiska zewnętrznego (na przykład leków, alkoholu). Narażenie na nie może prowadzić do różnego typu wad wrodzonych i nieprawidłowości w rozwoju ciąży.

W 8. tygodniu ciąży płód jest szczególnie narażony między innymi na uszkodzenia:

• narządu słuchu,
• kończyn dolnych,
• struktur jamy ustnej i ust,
• narządów płciowych[7].

Właśnie dlatego tak ważne jest, aby kwestię przyjmowania różnych leków czy preparatów konsultować z lekarzem.

Przeczytaj też: Jakich składników nie zaleca się w ciąży?

U 8-tygodniowego płodu męskiego komórki Leydiga są zdolne do wytwarzania testosteronu. W tym czasie także ze sznurów jądrowych powstają jądra. Twarzoczaszka zarodka jest w pełni ukształtowana i zaczyna już powoli przypominać twarz noworodka[7], co można zaobserwować w trakcie badania USG.

Między 7. a 8. tygodniem ciąży rozwija się także ośrodek odpowiedzialny za prawidłowe napięcie mięśniowe. Znajduje się w korze oraz ośrodkach podkorowych. Jednocześnie w trakcie USG w 8. tygodniu jest szansa na to, by zaobserwować pojedyncze szarpnięcia czy odchylenia głowy, choć sam ośrodek odpowiedzialny za koordynację ruchów płodu dojrzewa około 9. tygodnia[8].

Na podstawie

• Z. Celewicz, M. Ziętek, Zmiany ogólnoustrojowe zachodzące w przebiegu ciąży [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo. Tom 1. Fizjologia ciąży, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2012, s. 87–88, 91.
• A. Szpera-Goździewicz, Zmiany ustrojowe w przebiegu ciąży [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, wydanie III, t. 1, s. 51–52, 60–61.
• P. Sieroszewski, Zmiany w narządzie rodnym, gruczole sutkowym i skórze zachodzące w przebiegu ciąży [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo. Tom 1. Fizjologia ciąży, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2012, s. 83.
• A. Dobrowolska i wsp., Żywienie w okresie ciąży i połogu [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, wydanie III, t. 1, s. 77.
• Zasady żywienia kobiet ciężarnych [w:] D. Szostak-Węgierek (red.), Żywienie w czasie ciąży i karmienia piersią, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021, s. 30.
• M. Dworacka, Farmakoterapia w okresie ciąży [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, wydanie III, t. 1, s. 258.
• A. Roztocka-Kuc, Płód i popłód [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, wydanie III, t. 1, s. 13, 15.
• A.K. Bręborowicz i wsp., Ocena aktywności ruchowej płodu [w:] G.H. Bręborowicz (red.), Położnictwo, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, wydanie III, t. 1, s. 605.